Нашы экскурсіі

МІНСК - ГРОДНА - МІНСК

   Работнікі Студгарадка выехалі раніцай 25 ліпеня з Мінска. Па шляху руху экскурсавод Юлія падрабязна і цікава расказвала пра ўсе раённыя цэнтры Гродзенскай вобласці. Першы аб'ект наведвання была Свята-Барасіва-Глебская царква, якая знаходзіцца на правым беразе Нёмана. Гэта ўнікальны помнік дойлідства XII стагоддзя, адзін з самых старажытных дзейных храмаў у Беларусі. Кафедральны сабор Святога Францішка Ксаверыя або Фарны касцёл, які ўзвышаецца ў цэнтры горада, без сумневу, з'яўляецца самым цудоўным яго ўпрыгожаннем. Гэты выбітны помнік стылю барока ў Беларусі ў ХVIII стагоддзі дзівіць сваёй пышнасцю і зачароўвае турыстаў.Затым здзейснілі пешы шпацыр Савецкай вуліцы дзе перанесліся ў правінцыйныя мястэчкі Польшчы ці, напрыклад, Вугоршчыны. Паўсюль не толькі рэстаранчыкі і сувенірныя лаўкі, а таксама найлепшыя гатэлі ў Гродне. Але і старажытныя двухпавярховыя катэджы з кветкамі на вокнах, і ў кожнага дома свая гісторыя. Далей накіраваліся ў царкву святога Іаана - гісторыка-культурны аб'ект неагатычнай сакральнай архітэктуры пачатку 19 стагоддзя. Гэтую лютэранскую царкву нездарма называюць «якая спявае», бо ўсе набажэнствы там праходзяць з музычным суправаджэннем аргана, які быў прывезены з Франкфурце-на-Майне ў 2014 годзе. Нам пашчасціла патрапіць на такі канцэрт арганнай музыкі. Уражанні вядома самыя незабыўныя. Смачным абедам нас пакармілі ў гатэлі Турыст.І апошні наш прыпынак: парк у агратурыстычным комплексе «Гарадзенскі маёнтак «Каробчыцы» — гэта кавалачак самага сапраўднага запаведнага лесу ўсяго за 5 км ад Гродна. Вельмі ўтульнае месца з невялікім заапаркам, пракатам коней і шматлікім іншым. Гэта вельмі ўтульнае, атмасфернае месца, якое патанае ў колерах і зеляніне. Экскурсія была выдатная і пазнавальная. Шмат новага даведаліся пра розныя куткі Гродна і Гродзенскай вобласці. Усім вельмі спадабалася.  

 ***

МІНСК - ПОЛАЦК - ВІЦЕБСК

     Экскурсія адбылася 28-29 траўня 2022 года. Адпраўленне з Мінска было раніцай. Дарога да Полацка заняла каля 3 гадзін. Увесь шлях нас суправаджаў прыемны голас экскурсавода Юліі Сакаловай. Ужо па дарозе мы шмат даведаліся пра слаўны горад Полацак. Пра тое, што Полацак - гэта горад, з якога пачалася гісторыя беларускай зямлі. Мы даведаліся пра яго шматаблічны лёс: ад слядоў рыцарскага сярэднявечча да грандыёзных сабораў Русі, ад гарадскіх міфаў да знаёмых кожнаму школьніку легенд. Даведаліся, што незвычайнымі знешнімі рысамі царкоўная архітэктура Полацка абавязана віленскаму бароку. Патроху сталі адрозніваць асаблівасці гэтага стылю. Даведаліся, як на полацкай зямлі з'явіліся вікінгі, пра першага князя Рагвалода, яго дачку Рагнеду і Уладзіміра Краснае Сонейка. Пагаварылі аб станаўленні хрысціянства і суіснаванні розных канфесій у мясцовых краях, ўспомнілі абедзве Вялікія Айчынныя войны. Змаглі ўявіць, якая была адукацыя ў XVIII стагоддзі.Знаёмства з горадам пачалося са Спаса-Еўфрасіннеўскага жаночага манастыра і яго званіцы. Першая згадка пра Полацк адносіцца да 862 года. Каля ўвахода ў манастыр (справа за плотам) ёсць шафы са спадніцамі і хусткамі, для тых, хто раптам не ведаў аб правілах наведвання манастыроў, альбо вырашыў зазірнуць у манастыр раптоўна, можна надзець паверх штаноў або голых ног спадніцу і прыкрыць галаву. Праходзім на тэрыторыю і перад намі паўстаюць тры храмы: Крыжаўзвіжанскі сабор, Спаса-Праабражэнскі храм і Еўфрасіннеўская трапезная царква. Самы стары з іх - Спаса-Праабражэнскі храм. Ён узведзены ў 1161 годзе дойлідам Іаанам. А Лазар Богша па замове Еўфрасінні вырабіў для храма напрастольны крыж вышынёй 51,8 см, які вядомы як «Крыж Еўфрасінні Полацкай». Падчас Другой сусветнай вайны рэліквія страчана і ў 1994 годзе брэсцкі ювелір Мікалай Кузьміч зрабіў яго копію. Сам храм вельмі невялікі, да таго ж там ішлі рэстаўрацыйныя працы і стаялі будаўнічыя лясы. Фрэскі XII стагоддзі абаронены ад цікаўных рук шклом і захаваліся даволі нядрэнна.

    Алейны жывапіс XIX стагоддзя, зняты з фрэсак тонкім пластом і замацаваны на новай аснове, можна ўбачыць у Полацкай мастацкай галерэі. Адразу над уваходам размяшчаюцца дзве келлі. У іх жылі прападобная Еўфрасіння (у свеце - Прадслава) і яе сястра Еўдакія. Менавіта тут Еўфрасіння перапісвала кнігі і вяла актыўную асветніцкую дзейнасць. Памерла ў Іерусаліме, падчас пілігрымкі і пахаваная ў мясцовым манастыры. Праз доўгі час і шэраг прашэнняў, мошчы вернуты ў Полацк і пастаянным месцам захоўвання з'яўляецца менавіта гэты храм. Мяркуючы па рэштках роспісу, які захаваўся, храм быў упрыгожаны фрэскамі не толькі знутры, але і звонку. Традыцыйна для такіх храмаў падчас рэстаўрацыі не закрываюць частку старой кладкі, каб можна было адчуць дыханне даўніны і ўбачыць фрагменты роспісу, якія захаваліся. Еўфрасіння - першая жанчына з Беларусі,Крыжаўзвіжанскі сабор пабудаваны ў канцы XIX стагоддзя ў неавізантыйскім стылі і тыповым яго прадстаўніком з'яўляецца Сафійскі сабор у Канстанцінопалі. Крыжападобны ў плане і крыху прысадзісты. Цэнтральны шлемападобны купал атачаюць кутнія васьмігранныя вежы з такімі ж купальнымі пакрыццямі. Апісваць можна бясконца, але лепей гэта ўбачыць. Святло ўнутр храма пранікае праз вузкія і высокія аконныя праёмы. У гэтым храме зараз захоўваюцца мошчы Еўфрасінні Полацкай. Рака ў якой яны захоўваюцца, выраблена са срэбра ўсё тым жа брэсцкім майстрам і з'яўляецца дакладнай копіяй той, страчанай, якая знаходзілася ў Полацку на пачатку мінулага стагоддзя.

   Крыху пагулялі па тэрыторыі манастыра, наведалі кляштарную краму і, паспытаўшы полацкага марожанага, вяртаемся на месца стаянкі. Затым нас смачна кармілі абедам у мясцовым кафэ.
Наступны прыпынак – самы цэнтр Полацка. Нам пашанцавала, бо 28 траўня быў дзень горада. Гулянні на галоўнай плошчы горада, выступленні танцавальных калектываў, горад майстроў, дэгустацыя беларускіх страў, квасу і журавінавага морсу. Ніхто не застаўся без сувеніраў!

   Наступны пункт нашай паездкі і галоўная славутасць горада - Сафійскі сабор. Прыгажосці, якія адчыняюцца паблізу сабора немагчыма апісаць словамі.

   Сам сабор адлюстроўваецца ў Заходняй Дзвіне.Гэтая рака нават з вышыні выглядае настолькі магутнай і велічнай, што захоплівае дух! Сонечнае надвор'е мянялася на легкадумнае з дажджом, але нават такія сюрпрызы надвор'я не змаглі сапсаваць агульнае ўражанне аб экскурсіі. Наша выдатная экскурсавод Юлія займальна расказала нам аб тым, што Сафійскі сабор з'яўляецца сучаснікам сабораў Кіева і Ноўгарада, аб няпростых і цікавых лёсах гэтага велічнага будынка. У X стагоддзі Полацк аказаўся ў цэнтры сапраўднай гістарычнай драмы. Да дванаццацігадовай полацкай князёўны Рагнеды дачкі князя Рагвалода пасваталіся два браты – Кіеўскі князь Яраполк і Наўгародскі князь Уладзімір. Перавага была аддадзена Яраполку. Ці наўрад тут былі ўлічаныя нейкія асабістыя пажаданні Рагнеды, якая нібы сказала, што не жадае замуж за «рабыніча» (а Ўладзімір быў народжаны наложніцай князя Святаслава Ігаравіча). Хто, на самой справе, у X стагоддзі будзе слухаць жанчыну? Выдалі замуж - і да пабачэння! Так вось. Справа тут была, хутчэй за ўсё, у палітыцы - Рагвалод пажадаў бачыць у саюзніках Кіеў, а не Ноўгарад. Тады Уладзімір папросту захапіў Полацак, Рагвалода і яго сыноў забіў, Рагнеду сілком забраў сабе ў жонкі. Яраполка, князя Кіеўскага, таксама, дарэчы, забіў. І сам стаў князем Кіеўскім. Потым Уладзімір задумаў шукаць саюза з Візантыяй і... ажаніўся з грэчаскай прынцэса, для чаго і прыняў хрысціянскую веру. Старая жонка Рагнеда больш была не патрэбная, яе меркавалася пасяліць асобна, каб не бянтэжыла новую жонку. Рагнедзе такі зыход не спадабаўся, і яна задумала забіць вераломнага мужа, але той прачнуўся ў самы непадыходны момант і хваліў з рук жонкі занесеную над ім зброю. Тут бы Рагнедзе і канец, але за маці заступіўся пяцігадовы Ізяслаў. Сына Уладзімір пашкадаваў і... саслаў разам з абрыдлай жонкай на ўскраіну сваіх уладанняў, заснаваўшы там горад Ізяслаўль (сучасны Заслаўе) - па імі сына. А вось зараз вяртаемся да Полацка. Горад гэты (і Полацкае княства) Уладзімір пазней перадаў падросламу Ізяславу. Не, не сумленне замучыла, а патрэбна была падтрымка. Бо Рагвалод (і Рагнеда, адпаведна) былі вікінгамі. А ў апошніх вельмі моцнай была традыцыя перадачы маёмасці ў спадчыну. Калі паміраў чалавек, у правы спадчыны ўступаў сын, унук (ці хто тамака застаўся). Ну вось. Унукам Рагвалода быў Ізяслаў, значыць, ён і павінен быў успадкаваць Полацак. Традыцыю вікінгаў Уладзімір выканаў, але ці прынесла гэта яму жаданыя дывідэнды, гісторыя замоўчвае. Затое вядома, што яшчэ некалькі сотняў гадоў паміж Полацкімі і Кіеўскімі князямі (якія былі сваякамі - усё паходзілі ад Уладзіміра) вяліся бясконцыя войны. Полацкае княства хацела поўнай незалежнасці, а Кіеўскае - адпаведна, лічыла саперніка не асобнай дзяржавай, а часткай сябе... На помніку пад назвай "Полацк - калыска беларускай дзяржаўнасці", які не так даўно з'явіўся каля Сафійскага сабора, дарэчы, намаляваны Рагвалод і Рагнеда. А вось Уладзіміра там няма…

   Сафійскі сабор называюць помнікам архітэктуры XI - XVIII стагоддзяў. Чаму такая вялікая часавая разбежка? Таму што храм не аднойчы разбураўся і перабудоўваўся. Першапачаткова Сафійскі сабор быў узведзены ў візантыйскім стылі - ці то сямігаловым, ці то пяцігаловым (у розных крыніцах указаны розныя звесткі). 
Рэканструкцыя знешняга выгляду Полацкага Сафійскага сабора XI стагоддзя:
   Быў перыяд, калі Сафійскі сабор належаў уніяцкай царкве. Падчас Паўночнай вайны Пётр I моцна пасварыўся са святарамі-уніятамі. Некалькі з іх было нават забіта, а ў Сафійскім саборы размясцілі парахавы склад, які і ўзарваўся. Храм быў моцна разбураны - фактычна дашчэнту. 

Сафійскі сабор у сучасным выглядзе з'явіўся ў XVIII стагоддзі. Ён быў перабудаваны ўніятамі ў стылі віленскага барока.    Да нашага часу сабор дайшоў не ў першародным выглядзе, можна сказаць, што першародны падобны Крыжаўзвіжанскі сабор. Перабудаваны ў XVIII стагоддзі ў стылі віленскага барока Сафійскі сабор працуе як музей і канцэртная зала і толькі адзін раз у год, 5 чэрвеня, у дзень памяці святой Еўфрасінні Полацкай, тут праходзіць праваслаўнае богаслужэнне. Мы наведалі музей архітэктуры Сафійскага сабора і пабывалі на канцэрце аграненай музыкі ў рэканструяванай зале сабора. Я думаю, нават не варта казаць аб тым, што самыя прыгожыя фатаграфіі аб нашым падарожжы былі зроблены каля Сафійскага сабора.   

   Далей, наша група спусцілася з гары і апынулася каля Полацкага калегіума, дзе нам была расказана гісторыя пра тое, што як і два з лішнім стагоддзі таму, адной з галоўных дзівосаў Полацка. У XVI стагоддзі кароль Стэфан Баторый адкрыў у Полацку езуіцкі калегіум, куды запрасіў выкладаць педагогаў з Еўропы з прагрэсіўным поглядам на жыццё. Адным з іх быў аўстрыец Габрыэль Грубер - чалавек, надзелены талентамі архітэктара, матэматыка, інжынера-механіка, тэолага, жывапісца, музыканта і лінгвіста, які свабодна валодае сям'ю мовамі. Адно з галоўных дзівоцтваў Полацка – так званая механічная галава, створаная выдатным вучоным, генералам Ордэна езуітаў Габрыэлем Груберам (1740–1805). Ён быў адораны ў навуках і мастацтвах. Быў выдатным спецыялістам у галіне механікі і гідрадынамікі. Разбіраўся ў архітэктуры, матэматыцы і навігацыі. Ведаў лацінскую, італьянскую, французскую, нямецкую, польскую, рускую і беларускую мовы. Значная частка яго жыцця звязана з Полацкам: больш за 15 гадоў ён выкладаў архітэктуру і фізіку ў Полацкім езуіцкім калегіуме. Яго стараннямі гэтая навучальная ўстанова пашырыла сваю навуковую базу і стала буйным тэхнічным цэнтрам. Машыны і механізмы, створаныя Груберам і пад яго кіраўніцтвам, выкарыстоўваліся ў навучальным працэсе і ўражвалі ўяўленне гасцей калегіума. Габрыэль Грубер і стварыў першую механічную галаву ў Беларусі. Калі верыць гісторыкам, галава Груберта ўяўляла сабой старца з рухомымі вачыма і вуснамі і доўгімі сівымі валасамі. Мудрэц меў зносіны толькі з ветлівымі людзьмі: каб задаць яму пытанне, неабходна было сказаць: «Вітаю, дазвольце спытаць».

   Сёння мудры старац зноў здзіўляе зараз ужо жыхароў ХХІ стагоддзя: галава адноўлена ў Полацкім калегіуме – вучэбнай пляцоўцы Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Праект рэканструкцыі распрацаваў дацэнт кафедры архітэктуры Полацкага ўніверсітэта Віктар Лук'яненка, а сіліконавую мадэль выканаў беларускі скульптар Аляксандр Прохараў.   
   Пасля пазнавальнай экскурсіі па Полацку мы адправіліся адпачываць у турыстычна-аздараўленчы комплекс "Лосвіда" размешчаны каля 35 км ад Віцебска. Дзе нас чакала смачная вячэра і паўнавартасны адпачынак. Побач з корпусам, дзе мы размясціліся вялікае прыгожае возера з пірсам. Жадаючыя лавілі рыбу і атрымлівалі асалоду ад прыгажосцю вакол.

   Раніцай мы адправіліся ў Віцебск - горад, які ўзнік на шляху "з варагаў у грэкі", другі найстаражытнейшы горад Беларусі пасля Полацка, горад музыкаў, паэтаў і, вядома мастакоў. Мы пазнаёміліся з гісторыяй, архітэктурай і цудоўнымі краявідамі, але ў фокусе нашай увагі былі старадаўнія легенды, загадкавыя месцы і помнікі выконваючыя жаданні. Асабіста мне горад над Заходняй Дзвіной здаўся неверагодна прыцягальным і таямнічым. Пачалася экскурсія ля самых вытокаў горада - на набярэжнай старажытнай ракі Віцьбы.

    У гістарычнай частцы горада ўбачылі велічныя храмы, пазнаёміліся з забудовай XVIII-XIX стагоддзяў. Затым наведалі адзін са старажытных храмаў Беларусі - Дабравешчанскую царкву. 

   Даведаліся, чаму Ратуша з гадзіннікам стала сімвалам вольнага горада. На месцы Верхняга замка нас чакалі малыя архітэктурныя формы: скульптуры Пушкіна і казачнага старога Хатабыча.  

   Даведаліся пра віцебскага волата Фёдара Махнова – самага высокага чалавека, які калі-небудзь жыў на зямлі.

   Акрамя таго, разгледзелі палац Губернатара, у якім спыняўся Напалеон на 16 дзён. Гулялі па галоўнай пешаходнай вуліцы горада па «мясцовым Арбаце». Таксама наведалі музей гісторыі Віцебскага народнага мастацкага вучылішча і Арт-цэнтр Маркам Шагалам. І вядома перад самым ад'ездам наведалі Летні амфітэатр, дзе больш за 25 гадоў праводзіцца фестываль "Славянскі базар у Віцебску".

   Это была замечательная экскурсия, знающий и любящий свою работу гид, прекрасный рассказчик обладающий глубокими знаниями о родной Беларуси и мировой истории, никаких сухих фактов. Два дня  пролетели незаметно, все зарядились энергией родной земли и духовно обогатились. В завершении своего обзора хотим сказать, что если бы в Беларуси было «Золотое кольцо», то Полоцк и Витебск стали бы его украшением!

***

МИНСК - ГЛУБОКОЕ - УДЕЛО - МОСАР

11 чэрвеня 2022 года ППА работнікаў БІТУ арганізаваў экскурсійную паездку для работнікаў СФіА і АХС па маршруце Мінск-Глыбокае-Удзела-Мосар-Мінск. Тур уключаў у сябе наведванне самага азёрнага рэгіёна нашай краіны. Мы пабывалі ў вішнёвай сталіцы Беларусі - горадзе Глыбокае, пазнаёміліся з архітэктурнымі помнікамі горада - Саборам Раства Багародзіцы 17 ст. і касцёлам Св. Тройцы 18 ст. Затым наведалі в. Удзела з аглядам і наведваннем францысканскага манастыра. Завяршылі знаёмства з азёрным краем наведваннем вёскі Мосар – беларускай «Сталіцы цвярозасці», на тэрыторыі каталіцкай парафіі Св. Ганны размяшчаецца ўнікальны рэлігійна-прыродны комплекс з мноствам кветак, утульных сцяжынак, скульптур і этнаграфічным музеем побыту. Мы атрымалі шмат станоўчых эмоцый, даведаліся шмат новага і цікавага.

***

МІНСК- воз. СВІЦЯЗЬ - НАВАГРУДАК - СВЕТ

15 траўня дружны калектыў філіяла БНТУ МГАСК на чале з дырэктарам адправіўся на экскурсію па маршруце "МІНСК- воз. гэтую прыгажосць - разумееш - вось крыніца натхнення Адама Міцкевіча.

А потым быў Наваградак. Літаратурны музей і стары парк, маляўнічыя разваліны замка і старажытныя храмы. Цікавым было і апавяданне экскурсавода. Мы атрымалі не толькі яскравыя эмоцыі, але і новыя веды.

Наступны прыпынак у нашым вандраванні - Мір. Тут нас чакаў смачны абед і магчымасць аглядаць абшары і наваколлі. Адпачылыя і шчаслівыя вярталіся мы дадому. Экскурсія ўдалася!

***

МІНСК - ІЧК «ЛІНІЯ СТАЛІНА»

16 апреля 2022 года состоялась туристическая поездка по маршруту Минск-ИКК «Линия Сталина»-Минск в рамках Года исторической памяти для членов ППО работников БНТУ. «Линия Сталина» – это военно-исторический музей под открытым небом, который расположен на месте бывшего фортификационного сооружения. В экспозиции комплекса собраны различные виды вооружений: танки, бронемашины, артиллерия, авиация, специальная военная техника.

***

ГОДУ ИСТОРИЧЕСКОЙ ПАМЯТИ ПОСВЯЩАЕТСЯ (Жировичи-Слоним-Сынковичи)

      Наша экскурсия была в Свято-Успенский Жировичский монастырь, который находится в агрогородке Жировичи Гродненской области. По пути можно полюбоваться местными пейзажами. Известный ЗУБР - визитная карточка страны, стоящий на границе Минской и Брестской областей. Нам дали молодого семинариста в экскурсовода. Он провел нас по монастырю, показал храмы, показал, где живут и работают монахи, провел по кладбищу, на котором похоронены самые выдающиеся деятели монастыря, которые внесли свой духовный вклад в его развитие. Рассказал о быте и насущных проблемах монастыря. Этот старинный монастырь появился здесь в далеком XVI веке. Монастырь был построен именно на том самом месте, где в XV веке местные дети – пастухи, нашли на грушевом дереве Жировицкую икону Божьей Матери. Место, где нужно побывать, и прикоснуться к чудотворной иконе Матери Божей Жировичской. Это единственная в мире нерукотворная икона. В двух километрах от Жировичского монастыря находится Святой источник. Две купальни, мужская и женская, очень хорошо обустроены, так что проблем с окунанием не будет. Вода о-о-очень холодная, проточная, из источника. Рядом часовня св. Ольги. В д. Сынковичи мы посетили церковь – крепость Святого Михаила 1407 года. Это древнейший храм Беларуси оборонного типа, где внутри можно обнаружить фрески 1213 года. И вот мы в Слониме. Слоним еще называют "Полесские Афины" или "усадьба муз". Наш путь лежит мимо памятника Ленину. Ильич как всегда поднятой рукой указывает куда-то заблудшим душам, предлагает правильный путь развития. Указывает вождь мирового пролетариата: на Спасо-Преображенский Собор. Город имеет узкие улочки, миниатюрные красивые домики. В Слониме есть свой театр. Его здание расположилось на месте, связанном с театральными традициями, где был когда-то знаменитый театр Огинского.

***

Березинский биосферный заповедник

          Недавно работники БНТУ - члены профсоюза, побывали с экскурсией в Березинском заповеднике - замечательном месте для знакомства с природой. Березинский биосферный заповедник представляет собой уникальный природный комплекс, включающий в себя исключительное разнообразие различных типов лесов, лугов и болот, уникальный пойменный комплекс реки Березины, множество больших и малых рек, неповторимые озера. Радушно встретил нас Экологический музей с постоянной экспозицией животного мира. Экспонаты животных размещаются в трех залах музея, в двух из которых представлены экспозиции с участием млекопитающих, третий посвящен птицам и рыбам. Фоном для некоторых экспозиций служат красочные фотообои, основой для которых стали фотографии ландшафтов заповедника. Экспозиции демонстрируют богатство представителей фауны, которые обитают в дикой природе Беларуси. Всего представлено около 170 видов птиц и 20 видов млекопитающих, каждый из которых обитает в Березинском заповеднике. Гид сопровождал экскурсию, рассказывая о жизни и местах обитания животных, их привычках и нравах. В заповеднике предлагаются туристические маршруты, которые можно освоить всей семьей. Пешие, конные, байдарочные, велосипедные прогулки ждут своих гостей по маршрутам в краях нетронутой природы. На территории заповедника расположен лесной зоопарк. Большинство животных там находятся на реабилитации и живут в просторных вольерах, сохраняя естественную среду обитания. В зоопарке представлена большая европейская пятерка: зубр, лось, медведь, волк и рысь.  Все отметили, что общаются с животными люди с заботой и большой любовью. Чего стоит кормление медведицы Василисы с руки морковью и шоколадом!  Финалом этой поездки был анимационная программа «Масленица» с играми, забавами и вкусным угощением.

Февраль, 2022

***

Гервяты-Островец-Солы- Сморгонь-Залесье

        Профсоюзный комитет и сотрудники БНТУ  - неутомимые люди, жаждущие открытий, расширения кругозора, вдохновения при любых погодных условиях. Так, в ноябрьское утро, под проливным дождем, переходящим в мокрый снег, энтузиасты отправились в сторону Гродненской области. Дальше все по – порядку: Гервяты-Островец-Солы- Сморгонь-Залесье. Белорусский  Нотр-Дам – это Троицкий костел в поселке Гервяты. Один из самых высоких костелов в стране. Архитектурный шедевр в неоготическом стиле напоминает главный храм Парижа.  Узнали, что немало усилий приложила семья Игнатия Домейко для возведения этого храма. Переступив порог, складывается впечатление, будто находишься на огромном корабле. Особенно впечатлили нас старинные фрески на стенах. Внутри находится 100-летний орган, который нам, к сожалению, услышать не довелось. Говорят,  акустика  чудесная. За маленькими окнами костела шел  первый снег, украшая собой и без того ухоженный парк.

      У Гродзенскай вобласці наведалі астравецкі касцёл Святых Казьмы і Дзям'яна. Калісьці два родныя браты лячылі людзей зусім бязвыплатна - не бралі аплаты ні грашыма, ні прадуктамі. З таго часу яны лічацца заступнікамі сям'і. Гэты касцёл адзін з нямногіх, дзе праводзіліся богаслужэнні ў гады савецкага праўлення. Ва ўнутраным убранні храма захоўваюцца каштоўныя святыя выявы, сам інтэр'ер выглядае сціпла. Далей наш шлях ляжаў у Солы. Гэтае мястэчка часова належала Вялікаму Княству Літоўскаму, Рэчы Паспалітай, пасля апынулася ў складзе Расійскай імперыі. Мы зазірнулі ўнутр хупавага касцёла Дзевы Марыі Ружанцовай.  Менавіта ён спалучае ў сабе Веру, Надзею і Любоў. Незвычайныя фрэскавыя сюжэты не пакінулі нас абыякавымі: абарона Яснагорскага манастыра ў Чэнстахове ў 1655 годзе падчас уварвання шведаў на тэрыторыю Рэчы Паспалітай, старадаўнія абразы ў пазалочаных акладах, выява Дзевы Марыі спісаны, паводле падання, з Барбары. Тут жа стаіць саматужны орган.

      Прыцягнуў нашу ўвагу выдатны будынак, падобны на абарончае ўмацаванне - Смаргонскі касцёл Святога Міхала Арханёла. За 400 гадоў існавання будынак паспеў паслужыць кальвіністам і каталікам, праваслаўным і атэістам. Усе знаходзілі там прытулак і заспакаенне. Просты і маналітны помнік архітэктуры 16 стагоддзя ў форме васьмігранніка з магільным склепам князёў у падзямеллі.

     Некалі князі Радзівілы адкрылі ў гэтым мястэчку Мядзведжую акадэмію, дзе навучалі паслухмянству маленькіх мядзведзікаў. Мы ўбачылі памятны камень і скульптурную кампазіцыю. Нягледзячы на ​​дождж, прагуляліся па наваколлях - там цэлы комплекс збудаванняў і паркавая зона.

       На зваротным шляху нас гасцінна сустрэла сядзіба Міхала Клеафаса Агінскага ў Залессі. Як і некалькі стагоддзяў таму ў доме правяцца балі два разы на год, у галоўнай зале выступаюць музыканты і паэты-пачаткоўцы. У гэтых сценах у 19 стагоддзі амаль 20 гадоў працаваў дзяржаўны дзеяч, арыстакрат, патрыёт, воін, гісторык Міхал Агінскі. Тут быў напісаны Паланэз №13 ля мінор. Хто забыўся, гэта і ёсць усім вядомае "Развітанне з Радзімай". Вечны спакой наш зямляк здабыў у Італіі, ва магільным склепе побач з Мікеланджэла Буанароці. Гэты дом-музей выклікае жаданне затрымацца даўжэй і адчуць яго ўтульнасць і клопат.

      Па прыездзе ў горад вецер і дождж загадалі ўсім захутацца і заставацца яшчэ некаторы час у атмасферы рамантыкі XVI-XIX стагоддзяў, і не забываць пра час, які змяняе гісторыю.

     Фотагалерэя

Лістапад, 2021

***

Мінск-Косава-Ружаны

     1 6 кастрычніка 2021 г. для членаў цэхавай прафсаюзнай арганізацыі работнікаў СФіА прафсаюзам была арганізавана экскурсія па маршруце Мінск-Косава-Ружаны-Мінск. Падчас паездкі мы наведалі валоданне шляхцічаў Сапегаў у Ружанах, агледзелі фрагменты іх родавага маёнтка, пабывалі ў рэзідэнцыі шляхцічаў Пуслоўскіх - знакамітым «Косаўскім замку» , у мястэчку Марачоўшчына - Радзіме нацыянальнага героя Беларусі Тадэвуша Касцюшкі. Экскурсія была вельмі займальнай і пазнавальнай, мы цудоўна правялі час!

***

Мінск-Даўгінава-Навагрудак-Уселюб

     10 кастрычніка работнікі Навуковай бібліятэкі і работнікі ФЭС здзейснілі паездку ў Гродзенскую вобласць. Першым прыпынкам была смаўжовая ферма «Ратаў» у вёсцы Даўгінава. Найцікавейшае апавяданне і экскурсію для нас правёў гаспадар Дзмітрый. І вядома ж, была дэгустацыя. Нам выпаў выдатны шанец папесціць сябе далікатэсамі і ацаніць іх густ. Затым, мы прыехалі ў в. Шчорсы Навагрудскага раёна, дзе знаходзілася сядзіба канцлера І. Л. Хрыптовіча. Нажаль, сам палацава-паркавы комплекс другой паловы XVIII стагоддзі, не захаваўся. Мы змаглі ўбачыць толькі паўразбураны будынак бібліятэкі, і ўявіць, што ў гэтым месцы Адам Міцкевіч пісаў паэму “Гражына”. Наступным прыпынкам быў пасёлак Любча, і магчымасць убачыць 400-гадовы. замак Радзівілаў-Кішак.. Гэта адзіны ў Беларусі такі будынак, які аднаўляецца валанцёрамі выключна на грошы дабрачыннага фонду. Потым мы апынуліся ў казцы, пабывалі ў адзінай у Беларусі фэнтэзі-сядзібе пад Наваградкам , у вёсцы Літоўка. Усё вакол здавалася крыху нерэальным, дзіўным і чужародным. Гэта самае незвычайнае месца, дзе атрымаліся найлепшыя фота. Апошнім прыпынкам было наведванне касцёла св. Казіміра ў аграгарадку Уселюб. Гэта самы стары з захаваных каталіцкіх храмаў Беларусі. У храме знаходзяцца ўнікальныя скульптуры святых, якія дапамагаюць тым, хто моліцца. І прыемным завяршэнне экскурсіі было чаяванне з хатняй, найсмачнейшай выпечкай. На гэтым нашае падарожжа скончылася, але пакінула масу станоўчых уражанняў.

***
Мінск-Рубяжэвічы-Сула